هنجارگریزی معنایی قرآن در شعر صلاح عبدالصبور

Authors

ابراهیم اناری بز چلوئی

حسن مقیاسی

سمیرا فراهانی

abstract

چکیده قرآن کریم به دلیل ساختار و ویژگی های منحصر به فرد خود، همواره حضور گسترده و اثرگذاری در شعر شاعران و ادیبان داشته و یکی از متون پرکاربرد در آفرینش های ادبی به شمار می آید؛ از این رو در اغلب متون شعری شاعران- گذشته و معاصر- شاهد حضور آیات الهی و آموزه های قرآنی هستیم.صلاح عبدالصبور ، از جمله شاعران معاصر عرب است که از قرآن کریم در زمینه های مختلفی از جمله واژگان زبانی، محتوا، ساختار و درون مایه بهره فراوانی برده است. ساختار کلام وی و الفاظ و واژگان به کار رفته در آن، گاه رنگ و بوی قرآنی دارد و در لابه لای بیت های شعری خود زنگ آیات و ویژگی های خاص آن را تداعی می سازد. صلاح، با الهام از آیات الهی، از ناپایداری دنیا، گذرا بودن عمر انسان، مرگ و... سخن می گوید وحقایق نهفته در باطن آیات را در قالب شعرهای خود می ریزد و با الفاظ و واژگان خویش، آموزه های معنوی قرآن را به تصویر می کشد. عبدالصبورگاه، با اندک تغییری در ساختار آیات، همان تشبیه و یا استعارۀ قرآنی را در شعر خود بازآفرینی می کند و معمولاً (مشبّهٌ به یا مستعارمنه) خود را از قرآن وام می گیرد و گاه از آیات الهی تشبیه و استعاره می آفریند. در نمونه های بلاغی قرآن در شعر عبدالصبور ، در محور جانشینی استعاره بیشترین کارکرد را نسبت به کنایه داشته و در محور هم نشینی، استفاده شاعر از تشبیه بیشتر و گسترده تر از مجاز است. بر این اساس در مقالۀ حاضر، نمونه های بلاغی قرآن کریم در اشعار عبدالصبور از منظر هنجارگریزی معنایی در قالب محورهای جانشینی و هم نشینی بررسی می شود.   کلید واژه ها: قرآن کریم، صلاح عبدالصبور، هنجارگریزی معنایی، محور جانشینی، محور هم نشینی.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هنجارگریزی در شعر صلاح عبدالصبور

     هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

full text

هنجارگریزی در شعر صلاح عبدالصبور

     هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

full text

هنجارگریزی معنایی قرآن در شعر صلاح عبدالصبور‌

چکیده قرآن کریم به دلیل ساختار و ویژگی‌های منحصر به فرد خود، همواره حضور گسترده و اثرگذاری در شعر شاعران و ادیبان داشته و یکی از متون پرکاربرد در آفرینش‌های ادبی به شمار می‌آید؛ از این‌رو در اغلب متون شعری شاعران- گذشته و معاصر- شاهد حضور آیات الهی و آموزه‌های قرآنی هستیم.صلاح عبدالصبور‌، از جمله شاعران معاصر عرب است که از قرآن کریم در زمینه‌های مختلفی از جمله واژگان زبانی، محتوا، ساختار و درون...

full text

بینامتنیت در شعر صلاح عبدالصبور

ادبیات معاصر عربی، مجموعه‌ای از مفاهیم نو را در‏بر دارد ‌که برخی از آنها را از غرب گرفته است. یکی از این مفاهیم، بینامتنیت است که در زبان عربی، واژۀ «تناص» معادل آن است. بینامتنیت، روی‏کردی فرهنگی- اجتماعی است که در همۀ حوزه‌ها به‏ویژه ادبیات، رسوخ کرده و دگرگونی‏هایی شگرف را به‌وجود آورده است و شاعران معاصر عرب نیز از آن بهره‌ برده‌اند. در این نوشتار، بر‏آنیم که بینامتنیت را در شعر صلاح عبد‏ال...

full text

هنجارگریزی معنایی قرآن در شعر محمد عفیفی‌مطر

چکیده قرآن کریم و مفاهیم ارزنده و والای آن، همواره حضوری چشمگیر در آثار و نوشته‌های شاعران و ادیبان در هر دوره از زمان داشته است. متن قرآن و زیبایی‌های به­کاررفته در آن به­گونه‌ای است که قرآن را از انحصار به دوره‌ای مشخص، خارج می‌سازد؛ از این‌رو ادیبان و شاعران، پیوسته توجه ویژه‌ای به ساختار بی‌نظیر آیات و نکات بلاغی نهفته در متن آن داشته‌ و کوشیده‌اند تا با پیوند کلام خود به کلام الهی، بر انس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نقد ادب معاصر عربی

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN

volume 5

issue 8 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023